بازیکنان شطرنج به ورزش ها و تمرینات فیزیکی روزانه اهمیت زیادی می دهند ولی چون شطرنج یک بازی فیزیکی نیست هیچ کس راجع به عادت تغذیه و رِژیم های مناسب برای بازیکنان شطرنج صحبت نمی کند . روبرتو بالیون ( (Roberto Baglione از وزارت تغذیه ، مرکز عملکرد عالی ورزش ملی بوینوس آیرس آرِژانتین بطور منظم عادت های غذایی استادان بزرگ را مورد مطالعه قرار داده است . بررسی های او 72 استاد بزرگ بین المللی فعال را در بر دارد ( 17 زن و 55 مرد ،‌ 55- 18 سال ) که از سی و پنج کشور جهان به پرسش نامه وی که حاوی 15 موضوع است پاسخ داده اند . مقاله وی حاوی مشاهداتی است که همراه با توصییه های مفید برای بازیکنان شطرنج می باشد . این مقاله به بازیکنان شطرنج کمک می کند تا رژِیم غذایی خود را برنامه ریزی کنند .
شطرنج در سطوح بالا بعنوان یک ورزش طاقت فرسا تلقی می شود ،‌ نه تنها بصورت ذهنی بلکه بطور فیزیکی از آن یاد می شود . یک مسابقه شطرنج می تواند با بیش از 7 ساعت شرایط استرس زا برای بازکنان همراه باشد .
تحقیقات انجام شده بوسیله استاد بزرگ و پزشک آلمانی هلموت فلوگر Helmut Pfleger ثابت نموده است که بازیکنان برجسته شطرنج در مسابقات پارامتر های فیزیولوِیکی قابل مقایسه ای با افراد فعال در ورزش های فیزیکی نظیر تیر اندازی ، اتومبیل رانی و گلف را دارند و بنابر این با این معیار شطرنج می تواند درهمان گروه رشته های ورزشی که یاد شد قرار گیرد .
بنابر این لازم است تا آمادگی خود را محدود به ساعات بررسی صفحه شطرنج معطوف نکنیم . بلکه باید برنامه های کامل تری را در نظر گیریم که شامل تمرینات ورزشی و برنامه غذایی مناسب در بین سایر نیاز ها باشد .
برای این که عادت های ورزشی استاد بزرگان فعال را تحلیل کنیم ،‌یک بررسی جهانی در سال 2006 با تاکید ویِژه بر عادت های غذایی صورت گرفت .
ما نتوانستیم بررسی های قبلی در ارتباط با عادت های تغذیه بازیکنان برجسته شطرنج را پیدا کنیم و انتظار داریم که نتایج این تحقیق بتواند برای بازیکنان از جمله استاد بزرگان ، پزشکان ،‌متخصصین تغذیه و تمرین دهنده ها مفید باشد .
بررسی اخیر 72 استاد بزرگ (‌از جمله 17 زن و 55 مرد ، 55 – 18 سال )‌ را از 35 کشور جهان را در بردارد که به پرشنامه مذکور حاوی 15 موضوع از طریق ای میل پاسخ دادند .
متوسط درجه بین المللی بازیکنان مورد تحقیق (‌به نقل از فهرست اکتبر 2006 FIDE ) 2402 برای زنان و 2551 برای مردان بود.
عادت های تغذیه
7/66٪ استادان مورد بررسی حداقل 3 وعده غذا در یک روز می خوردند و 1/36 ٪ آنها اغلب از خوردن صبحانه صرف نظر می کردند .
صبحانه یکی از مهم ترین وعده های غذایی روزانه است چون تاثیر مستقیمی بر عملکرد ذهن (‌ و بدن ) در صبح دارد . صبحانه تاثیر مستقیم بر تمرکز گلوکز در مغز و کبد داشته و بسیاری از مواد غذایی که برای تولید نئو ترنسمیتر ها ( neurotransmitter - فرستنده های شیمیایی که بر ارتباطات سلول های عصبی عمل می کنند )‌لازم است را تامین می کند .
بسیاری از محققین نشان داده اند که بدون صرف صبحانه تمرکز ذهنی وقتی فعالیت های فکری در صبح انجام می شود تحت تاثیر قرار می گیرد . و بر اساس آزمایش ها روی حافظه و تمرکز ،‌ صبحانه مناسب برای نگهداری عملکرد ذهنی در آن لحظه روز کمک می کند . حتی اگر هنوز هم تحقیقات ویِِژه برای شطرنج راجع به این موضوع لازم باشد ،‌می توان حدس زد که عملکرد بازیکنان شطرنج که در ساعات صبح تمرین کرده و مسابقه می دهند به همین طریق تحت تاثیر قرار گیرد .
از جمله دلایلی که چرا صبحانه از قلم می افتد این است که اغلب بازیکنان شطرنج در دیر وقت شب مطالعه کرده و سپس بعد از زمان صبحانه از خواب بر می خیزند .
با در نظر گرفتن برنامه غذایی ویژه برای مسابقات نتایج اصلی ذیل بدست آمد :
اکثریت استادان بزرگ ( 7/66٪ ) از پرخوری یا خوردن غذاها یی که به سختی قابل هضم هستند قبل از مسابقه اجتناب می کنند در حالی بقیه صرف غذای معمولی و منظم را ترجیح می دادند. ثابت شده است که بعد از صرف غذا فشار خون در اعضایی که در فرایند هضم نقش دارند بالا می رود و بنابراین خون و اکسیژنی که به سایر اعضا ی بدن مثل مغز فرستاده می شود ،‌کاهش می یابد . اگر مقدار غذایی که مصرف می شود حجیم و یا دیر هضم باشد در نتیجه این فرایند شدید تر شده و یا طولانی تر می شود و احساس خواب آلودگی و خستگی بیشتر و هوشیاری و تمرکز کمتر شده و مستعد انجام اشتباهات بیشتر در ارتباط با تمرکز و بررسی می گردند .
طی مسابقات ،‌تعداد زیادی از بازیکنان شطرنج (8/95٪) از غداهای جامد یا مایع استفاده می کنند در حالی که بقیه خیر .
بیشتر غداهای جامد ترجیح داده شده توسط استادان بزرگ شامل شکلات (5/80٪) ،‌میوه (6/14٪) ،‌و مشتقات غلات (8/9٪) بودند . واز بین انواع مایعات مورد مصرف بیشتر آب (1/72٪) ، قهوه (6/42٪) ،‌و چای (5/29٪) ترجیح داده شدند .
از نقطه نظر کیفی ، انتخاب غذاهای مایع و جامد مورد اشاره بدلیل منبع گلوکز آنها ،‌آب و سایر مواد غذایی و زمان هضم آنها می تواند رضایت بخش تلقی شود .
نیمی از بازیکنان مورد بررسی ( 36 نفر ) بدون نیاز به احساس تشنگی می خورند . احساس تشنگی علامت نیاز به یک نوشیدنی است ولی علامتی دیرهنگام است و در نتیجه شاخص مناسبی برای تعیین وضعیت هیدراسیون نیست . درصدی از مقدار آب موجود در بدن ممکن است قبل از احساس تشنگی از دست برود که برای تحت تاثیر قرار دادن و کاهش عملکرد ذهنی (‌فکری ) در تمرکز ،‌علم حساب و حافظه کوتاه مدت در مقایسه با یک وضعیت هیدراسیون عادی و مناسب ،‌ کافی باشد . همچنین تشنگی احساس ناخوشیندی برای بازیکنان می باشد .
طی مسابقات شطرنج ، معمولاً با عرق کردن آب زیادی از دست می رود و در بسیاری مواقع محیط گرم و یا مرطوب است . بعلاوه عرق کردن بین ورزشکاران خیلی متغیر است بدلیل وجود عوامل مختلف نظیر محیط سطحی پوست ، جنسیت ،‌بلوغ ،‌شدت کار ، لباس ،‌توانایی فیزیکی ،‌تطابق با گرما ،‌رِژیم غذایی و ... و بنابر این توصییه های جداگانه به مصرف مایعات و جایگزینی آب از دست رفته مشکل است .
یکی از مهم ترین یافته های بررسی حاضر این بود که تعداد اندکی از استاد بزرگان ( 2 بازیکن ) طبق گزارش تحت نظر متخصصین تغذیه برای دست یابی به نیاز های فیزیکی و ذهنی خود هستند .

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: